[Tự học lập trình C/C++] Bài 9: Dữ liệu kiểu mảng (array)

in , , , , , /

---------------------------------
* TÓM TẮT LÝ THUYẾT
---------------------------------

 1. Khái niệm mảng 
  Mảng là tập các biến có cùng kiểu, cùng tên, khác nhau ở chỉ số (vị trí). 
 
 2. Khai báo mảng
   - Mảng 1 chiều 
  <kiểu dữ liệu> <tên mảng> [Số phần tử tối đa trong mảng]; 
 
  Ví dụ: 
  int a[100]; // mảng a chứa 100 số nguyên 
  float b[10]; // mảng b chứa 10 số thực 
  char c[]="Chao ban!"; // mảng c chứa các ký tự 
  int m[]={2,4,6,8}; // mảng m chứa 4 số chắn. 
 
  - Mảng nhiều chiều (thường dùng mảng 2 chiều) 
  <kiểu dữ liệu> <tên mảng> [dong][cot]; 
 
  Trong đó: 
    dong: Số phần tử tối đa trong mảng dòng 
    cot: Số phần tử tối đa trong mảng cot.
 
  Ví dụ: 
   int m[5][5]; // khai báo mảng 2 chiều kích thước 5x5.
   
 3. Sử dụng mảng 
  - Mỗi phần tử của mảng (<tên mảng>[vị trí]) được coi như một biên thông thường. 
  - Thường sử dụng cấu trúc lặp để xử lý mảng.


---------------------------------
** VÍ DỤ
---------------------------------

Ví dụ 1: 

+ Yêu cầu: Nhập vào dãy số nguyên có n số (2<n<100), in ra màn hình dãy số vừa nhập.

+ Code:


#include <iostream>
#include <conio.h>

using namespace std;

int main() {
    // khai bao mang a co kich thuoc 100
int a[100];
// khai bao n (so phan tu thuc te cua mang)
int n;
    // nhap so phan tu cua mang
    do{
    cout<<"\n Nhap so phan tu cua mang: ";
    cin>>n;
     if(n<=2||n>=100)
    cout<<"\n Nhap lai n !";    
    }while (n<=2||n>=100);
    // Nhap mang
    for(int i=0;i<n;i++)
    {
    cout<<"\n a["<<i<<"]= "; cin>>a[i];
    }
   
    // In mang
    cout<<"\n In mang : ";
for(int i=0;i<n;i++)
    {
    cout<<a[i]<<"; ";
    }
   return 0;
}

-------------------

Ví dụ 2: 

+ Yêu cầu: Nhập vào dãy số nguyên có n số (2<n<100), in ra màn hình các số chẵn trong mảng

+ Code:

#include <iostream>
#include <conio.h>

using namespace std;

int main() {
    // khai bao mang a co kich thuoc 100
int a[100];
// khai bao n (so phan tu thuc te cua mang)
int n;
    // nhap so phan tu cua mang
    do{
    cout<<"\n Nhap so phan tu cua mang: ";
    cin>>n;
    if(n<=2||n>=100)
    cout<<"\n Nhap lai n !";
    }while (n<=2||n>=100);
    // Nhap mang
    for(int i=0;i<n;i++)
    {
    cout<<"\n a["<<i<<"]= "; cin>>a[i];
    }
 
    // In mang
    cout<<"\n In cac so chan trong mang : ";
for(int i=0;i<n;i++)
    {
    if(a[i]%2==0)
    cout<<a[i]<<"; ";
    }
   return 0;
}

--------------

Ví dụ 3: 

+ Yêu cầu: Viết chương trình thực hiện

+ Code:
 - Nhập vào một dãy số nguyên
 - Sắp xếp dãy số tăng dần

 /* Chương trình này sử dụng hàm (phần hàm sẽ được trình bày ở Bài 11) */

#include <iostream>
#include <conio.h>
#define max 100

using namespace std;

//nhap day
void NhapDay(int a[],int n) {
  for(int i=0; i<n; i++) {
    cout<<"\n a["<<i<<"] =";
    cin>>a[i];
  }
}

//xuat day
void XuatDay(int a[],int n) {
  cout<<"\n IN DAY: ";
  for(int i=0; i<n; i++)
    cout<<a[i]<<"\t";
}

//hoan vi 2 phan tu
void Swap(int &a,int &b) {
   int t = a;
   a = b;
   b = t;
}

//thuat toan Selection Sort
void SelectionSort(int a[],int n) {
   int min; // chi so phan tu nho nhat trong day hien hanh
   for(int i=0; i<n-1; i++) {
      min = i;
      for(int j=i+1; j<n; j++)
         if(a[min]>a[j])
            min = j; //ghi nhan vi tri phan tu nho nhat
      if(min!= i)
           Swap(a[i],a[min]); // doi chu 2 phan tu
   }
}

//chuong trinh chinh
int main() {
  int a[max],n;
  cout<<"Nhap so phan tu:";
  cin>>n;
  NhapDay(a,n);
  cout<<"\n Day vua nhap la:";
  XuatDay(a,n);
  cout<<endl;
  SelectionSort (a,n);
  cout<<"\n Day vua sap xep la:";
  XuatDay(a,n);
  getch();
  return 0;
}

--------------

Ví dụ 4: 

+ Yêu cầu: Viết chương trình thực hiện
- Nhập dãy số nguyên có n phần tử từ bàn phím (1<= n <=100)
- In dãy vừa nhập
- Loại bỏ khỏi dãy các phần tử trùng nhau, in kết quả.

+ Code:

#include<iostream>
#include<conio.h>
#include<stdio.h>

using namespace std;

int main(){
int a[100],n;
// Nhap mang
cout<<"\n + NHAP MANG : ";
cout<<"\n - Nhap so phan tu: ";
do{
cout<<"\n n= "; cin>>n;
if(n<1||n>100)
cout<<"\n Nhap lai n!";
} while (n<1||n>100);
// Nhap mang
cout<<"\n - Nhap mang : ";
for (int i=0;i<n;i++)
{
cout<<"\n a["<<i<<"]= ";
cin>>a[i];
}
// In day
cout<<"\n + IN DAY \n";
for(int i=0;i<n;i++)
cout<<a[i]<<"; ";
// Loai bo phan tu trung nhau
int b[100],test,k=0;
b[k]=a[0];
for(int i=1;i<n;i++)
{
test =0;
for(int j=i;j>=0;j--)
if(a[i]==b[j]) test=1;
if(test==0)
b[k++]=a[i];
}
cout<<"\n => DAY DA LOAI BO: ";
cout<<"\n + IN DAY \n";
for(int i=0;i<n;i++)
cout<<a[i]<<"; ";
return 0;
}

------------------

Ví dụ 5 (mảng 2 chiều): 

+ Yêu cầu: Viết các hàm thực hiện:
 - Nhập vào từ bàn phím ma trân vuông kích thước n (2<= n <=6)
 - In ma trận vừa nhập
 - Tính tổng từng dòng của ma trận
 - Tìm và in ra cột chứa giá trị lớn nhất
 - Đếm số nguyên tố trong ma trận

+ Code:

 /* Chương trình này sử dụng hàm (phần hàm sẽ được trình bày ở mục 11) */


#include<iostream>
#include<conio.h>

using namespace std;

int m[6][6], n;
// nhap ma tran
void NhapMT(){
  // nhap kich thuoc
  cout<<"\n Nhap kich thuoc cua ma tran:" ;
  do{
 cout<<"\n n= "; cin>>n;
 if(n<2||n>6)
  cout<<"\n Nhap lai n!";
  }while(n<2||n>6);
  // nhap ma tran
  cout<<"\n Nhap ma tran:";
  for(int i=0;i<n;i++)
  for(int j=0;j<n;j++)
   {
  cout<<"\n m["<<i<<"]["<<j<<"]= "; cin>>m[i][j];
   }
}

// In ma tran
void InMT(){
 cout<<"\n In ma tran vua nhap: \n";
 for(int i=0;i<n;i++)
 {
  for(int j=0;j<n;j++)
   cout<<m[i][j]<<"\t";
  cout<<"\n";
 }
}

// Tinh tong tung dong
void TongDong(){
 int dong[6];
  for(int i=0;i<n;i++){
  dong[i]=0;
  for(int j=0;j<n;j++)
   dong[i]+=m[i][j];
  }
  cout<<"\n Tong dong cua ma tran: ";
  for(int i=0;i<n;i++)
 cout<<"\n Dong "<<i<<" : "<<dong[i];
}

// Tim cot chua gia tri lon nhat
void TimCotChuaMax(){
 // tim max
 int max=m[0][0], i,j;
 for(i=0;i<n;i++)
  for(j=0;j<n;j++)
 if(max<m[i][j]) max=m[i][j];
 // in cot chua max
 cout<<"\n Nhung cot chua gia tri lon nhat: ";
 for(i=0;i<n;i++)
  for(j=0;j<n;j++)
 if(max==m[i][j]) cout<<j<<"; ";
}

 // Ham kiem tra so nguyen to
 int TestNT(int a){
  for (int i=2;i<a;i++)
 if(a%i==0) return 0;
 return 1;
 }

 // Dem so nguyen to trong ma tran
 void DemSNT(){
  int dem=0;
  for(int i=0;i<n;i++)
 for(int j=0;j<n;j++)
  if(TestNT(m[i][j])==1) dem++;
 cout<<"\n So lan xuat hien cua so nguyen to trong ma tran: "<<dem;
 }

// Ham chinh
int main(){
 NhapMT();
 InMT();
 TongDong();
 TimCotChuaMax();
 DemSNT();
return 0;
}

-------------

Ví dụ 6 (mảng 2 chiều): 

+ Yêu cầu: Viết chương trinh thực hiên
 - Nhập các ma trận
 - Công ma trận
 - Nhân ma trân
 - In kết quả

+ Code:

/* Chương trình này sử dụng hàm (phần hàm sẽ được trình bày ở Bài 11) */

#include "conio.h"
#include "iostream"
#define max 100

using namespace std;

/*Nhap ma tran he so*/

void NhapMaTran(float A[max][max], int m, int n, char ch) {
for(int i = 0; i<m; i++)
for(int j = 0; j<n; j++) {
cout<<ch<<"["<<i<<"]["<<j<<"] = ";
cin>>A[i][j];
}
}

/*Xuat ma tran*/
void XuatMaTran(float A[max][max], int m, int n) {
for(int i=0 ; i<m; i++){
cout<<endl;
for(int j=0 ; j<n; j++)
cout<<A[i][j]<<"\t";
}
}

/*C = A+B*/
void CongMaTran(float A[max][max], float B[max][max], float C[max][max], int m, int n) {
for(int i = 0; i<m; i++)
for(int j = 0; j<n; j++)
C[i][j] = A[i][j]+B[i][j];
}

/*A cap mxn * B cap nxp = C cap mxp*/
void NhanMaTran(float A[max][max],float B[max][max], float C[max][max],int m,int n,int p)

{
for(int i = 0; i<m; i++)
for(int k = 0; k<p; k++) {
C[i][k]=0;
for(int j = 0; j<n; j++)
C[i][k] = C[i][k]+A[i][j]*B[j][k];
}
}

/*Chuong trinh chinh*/

int main() {
int m,n,p;
float A[max][max],B[max][max],C[max][max],D[max][max];
cout<<"Nhap m = ";
cin>>m;
cout<<"Nhap n = ";
cin>>n;
cout<<"Nhap p = ";
cin>>p;
cout<<"Nhap ma tran A cap "<<m<<"x"<<n<<endl;
NhapMaTran(A,m,n,'A');
cout<<"Nhap ma tran B cap "<<m<<"x"<<n<<endl;
NhapMaTran(B,m,n,'B');
cout<<"Nhap ma tran C cap "<<n<<"x"<<p<<endl;
NhapMaTran(C,n,p,'C');
cout<<"Ma tran A";
XuatMaTran(A,m,n);
getch();
cout<<"\n\nMa tran B";
XuatMaTran(B,m,n);
getch();
cout<<"\n\nMa tran C";
XuatMaTran(C,n,p);
getch();
cout<<"\n\nMa tran D = A+B";
CongMaTran(A,B,D,m,n);
XuatMaTran(D,m,n);
getch();
cout<<"\n\nMa tran D = A.C";
NhanMaTran(A,C,D,m,n,p);
XuatMaTran(D,n,p);
getch();
return 0;
}

Một số tài liệu và khoá học bổ ích dành cho bạn: 

# Giáo Trình: Kỹ Thuật Lập Trình C/C++ Căn Bản Và Nâng Cao [Click để xem]

# Khoá học online: Học lập trình C/C++ TỪ A - Z [Click để xem]


------------------------
Xem bài khác: